Wstęp

Nie ma jednego doświadczenia przymusowej migracji czy jednej metody radzenia sobie z wojną bądź skrajną przemocą. Wychodząc od takiego rozpoznania, zaprosiłam do rozmów osoby z doświadczeniem uchodźczym, migracyjnym – artystów i artystki pracujące w ostatnich latach w polskim teatrze, których dokonania śledzę, by opowiedzieli mi o swoich projektach i perspektywach.

W pierwszej odsłonie tego cyklu spotkałam się z Liubą Ilnytską – ukraińską dramaturżką i kuratorką, współautorką m.in. Powiem Ci jutro, oraz z Mikitą Iłinczykiem – białoruskim dramatopisarzem i reżyserem, współtwórcą spektakli Pigmalion, Un-packing czy Fucking in Brussels. Ich praktyka artystyczna pokazuje, jaką rolę może pełnić teatr w obliczu wojny oraz za pomocą jakich strategii może on opowiadać o europejskiej polityce migracyjnej. Zależy mi na tym, by w ramach prowadzonych przeze mnie badań – dotyczących reakcji polskiego teatru na tak zwane kryzysy migracyjne – nie przyczyniać się do tworzenia i umacniania fantazmatycznych, jednolitych reprezentacji, tylko uwzględniać wielość podejść, form i narracji.

Prezentowane w tym bloku wywiady zrealizowałam dzięki środkom z grantu Preludium Narodowego Centrum Nauki Perspektywy dekolonialności. Polski teatr wobec kryzysów migracyjnych po 2015 roku nr 2024/53/N/HS2/02680. Przy czym dziś zawarty w tytule mojego projektu „kryzys migracyjny” umieściłabym raczej w cudzysłowie, by nie reprodukować – zbyt często naturalizowanego w sferze publicznej – domyślnego połączenia między osobami z doświadczeniem uchodźczym a sytuacją naruszającą dotychczasowy porządek, jaką jest kryzys.