Ewa Guderian-Czaplińska (1962-2020)

Trudno jest nam rozstać się z Ewą, naszą autorką, koleżanką, przyjaciółką. Pisała dla nas recenzje, publikowała teksty naukowe, brała udział w organizowanych przez nas konferencjach, towarzyszyła nam stale i dyskretnie. Nam jednak było wciąż mało jej tekstów, jej obecności, jej współpracy z nami, spotkań i rozmów. Zasypywaliśmy ją propozycjami – cieszyliśmy się, gdy je przyjmowała i przykro nam było, gdy nam odmawiała. Najczęściej z powodu innych obowiązków, których jej nie brakowało – a nie z powodu braku zainteresowania proponowanym tematem. Na teksty Ewy czekaliśmy – uwielbialiśmy jej zmysł krytyczny, wyważone, ale zdecydowane opinie, klarowność myśli, jej wrażliwość na społeczne aspekty teatru, polityczne konteksty. Było nam po drodze z jej myśleniem o teatrze i mamy nadzieję, że i Ewa odczuwała bliskość z profilem „Didaskaliów”. Ceniła rzeczy artystycznie odważne i umiała jasno nazywać ich wartość, przenosić w sferę codziennych doświadczeń społecznych. Potrafiła też radykalnie odnosić się do historii teatru, jak chociażby w przedstawionej na zorganizowanej przez „Didaskalia” konferencji o „złej pamięci” znakomitej analizie Elektry Edmunda Wiercińskiego, legendarnego spektaklu z 1946 roku. Ewa z wrodzonym spokojem, niemal niepostrzeżenie i za pomocą argumentów nie do odparcia podważyła tę legendę tak bezapelacyjne utrwaloną w teatralnej historiografii. Była stanowcza, ale nie zamykała dyskusji, lecz ją otwierała.

Trudno jest nam rozstać się z Ewą. Wracamy do jej tekstów opublikowanych w „Didaskaliach” z wielkim, bardzo wielkim żalem, że nie będzie ich już więcej.

HyPaTia. Work in progress, nr 150: http://archiwum.didaskalia.pl/150_guderian.htm

W sieci (Krystyna Duniec, Dwudziestolecie. Przedstawienia, Warszawa 2017), nr 147: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/147_guderian-czaplinska.pdf

Naród afektywny dwubiegunowy (Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie: Listopad. Romans histeryczny z drugiej połowy XVIII wieku, reż. Tomasz Węgorzewski), nr 142: http://archiwum.didaskalia.pl/142_guderian.htm

Gołe niebo, nr 141: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/147_guderian-czaplinska.pdf

Spektakl zupełnie normalny (Teatr Powszechny w Warszawie: Chłopi, reż. Krzysztof Garbaczewski), nr 139-140: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/139-140-guderian-czaplinska.pdf

Komuna P(a)ryska (Teatr Polski w Bydgoszczy: Komuna Paryska, reż. Weronika Szczawińska), nr 138: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/138_guderian-czaplinska.pdf

Artyści i urzędnicy (TVP 2 i Narodowy Instytut Audiowizualny: Artyści, reż. Monika Strzępka), nr 136: http://archiwum.didaskalia.pl/136_guderian.htm

Narodowa pornografia (Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy: Hymn narodowy, reż. Przemysław Wojcieszek), nr 133-134: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/133-134_guderian-czaplinska.pdf

„A brighter way to Southampton” (Art Station Gallery w Poznaniu: Let’s dance), nr 129: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/129_guderian-czaplinska.pdf

My? Mieszczanie? („My, mieszczanie”; Centrum Kultury Zamek w Poznaniu we współpracy z Komuną// Warszawa), nr 125: http://archiwum.didaskalia.pl/125_guderian.htm

Od odbiorcy do uczestnika. Rozmawiają: Dorota Androsz, Anna R. Burzyńska, Ewa Guderian‍-Czaplińska, Marcin Kościelniak, Marek Krajewski, Piotr Kruszczyński, nr 117: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/117_od-odbiorcy-do-uczestnika.pdf

Po-twarz mitu (Teatr Narodowy i Teatr Wielki–Opera Narodowa w Warszawie: Oresteja, reż. Maja Kleczewska), nr 109-110: http://archiwum.didaskalia.pl/109_guderian.htm

[‘hur:a] (Instytut Teatralny w Warszawie, [‘hu:r kobj+], reż. Marta Górnicka), nr 105: http://archiwum.didaskalia.pl/105_guderian.htm

Próby utworu (Teatr Współczesny w Szczecinie: Utwór o Matce i Ojczyźnie, reż. Marcin Liber; Teatr Polski we Wrocławiu: Utwór o Matce i Ojczyźnie, reż. Jan Klata), nr 101: http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/208902/proby-utworu

Grotowski dwukrotnie (Dariusz Kosiński, Grotowski. Przewodnik; Zbigniew Osiński, Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty), nr 99: http://archiwum.didaskalia.pl/pdf/117_od-odbiorcy-do-uczestnika.pdf

Interwencja operetką (Teatr Współczesny w Szczecinie: Nocleg w Apeninach, reż. Michał Zadara), nr 94: http://archiwum.didaskalia.pl/94_guderian.htm

Po Norze (Teatr Polski w Poznaniu: Nora, reż. Anna Augustynowicz), nr 89 http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/100410/po-norze

Rapując „Zemstę”, (Teatr Współczesny w Szczecinie: Zemsta, reż. Anna Augustynowicz), nr 85/86: http://encyklopediateatru.pl/artykuly/104020/rapujac-zemste

Z mojej kuchni (Teatr Polski w Poznaniu: Wyszedł z domu, reż. Marek Fiedor), nr 78: http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/98640/z-mojej-kuchni

Dziwaczny syn chaosu (Teatr Nowy w Poznaniu: Faust, reż. Janusz Wiśniewski), nr 67/68: http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/14805/dziwaczny-syn-chaosu

Humor i terror (Teatr Polski w Poznaniu: Terroryzm, reż. Paweł Łysak), nr 57: http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/68071/humor-i-terror